Skleroterapia piankowa (obliteracja piankowa)

Skleroterapia jest zalecanym sposobem leczenia niewielkich zmian naczyniowych, które nie nadają się do leczenia chirurgicznego.

Skleroterapia płynowa małych żylaków, żył siatkowatych i pajączków.

Skleroterapia płynowa jest przeprowadzana w gabinecie w trybie ambulatoryjnym (nie wymaga szpitala). Zabieg polega na wstrzykiwaniu środka leczniczego do żylaków, co powoduje ich obkurczenie i zamknięcie a następnie rozpuszczenie.

Próby likwidacji pajączków przed usunięciem żylaków najczęściej rozczarowują pacjenta i lekarza. Pacjenci powinni najpierw przejść operację żylaków a dopiero później poddać się skleroterapii płynowej żył błękitnych i pajączków. Różne terapie powinny być postrzegane jako uzupełniające się, działające razem aby otrzymać jak najlepszy końcowy rezultat.

Skleroterapia płynowa nie wymaga żadnego znieczulenia ani pozostania w szpitalu i jest generalnie bardzo bezpieczna. Jednakże, jak z każdym zabiegiem, nawet w rękach najlepszego specjalisty, może powodować wiele niechcianych efektów ubocznych i komplikacji, których pacjent powinien być świadom:

• Alergiczna reakcja na lek – ryzyko „wstrząsu anafilaktycznego” występuje u 1 pacjenta na 10000.
• Siniaki i zaczerwienienia – tego typu efekty uboczne występują u niemal każdego pacjenta po skleroterapii, noga najpierw wygląda gorzej niż przed zabiegiem, dopiero po zniknięciu siniaków i zaczerwienienia widać pozytywne efekty leczenia. Siniaki u większości pacjentów znikają po paru tygodniach lub miesiącach. Czasem koniczne jest uwolnienie krwiaka skrzepliny spod skory przez użycie małej igły. Używanie specjalistycznej pończochy po każdym leczeniu zmniejszy ryzyko pojawienia się siniaków i przebarwień.
• Przebarwienia – u około 30% pacjentów pojawiają się przebarwienia skóry w miejscu występowania żylaków. Zazwyczaj jest to delikatnie brązowe pasmo. U prawie wszystkich pacjentów przebarwienia bledną i w końcu zanikają. Czasami ten proces trwa miesiące lub lata. W pojedynczych przypadkach przebarwienia pozostają na stałe.
• Owrzodzenia w miejscu wstrzyknięcia – takie owrzodzenia mogą być bolesne ale zazwyczaj leczą się spontanicznie po paru tygodniach zostawiając po sobie nie wielka bliznę.
• Ból – skleroterapia płynowa polega na przejściu umiarkowanej liczby wstrzyknięć przy każdej sesji. Zazwyczaj korzysta się ze specjalnych igieł które są bardzo małe i ostre, dzięki czemu możliwy dyskomfort jaki pacjent odczuwa podczas zastrzyku jest zminimalizowany. Leczony obszar może być nieznacznie bolesny, a żyły po zabiegu są bardzo wrażliwe na dotyk. W większości przypadków na takie niedogodności działają zwykłe laki przeciwbólowe tj.: Paracetamol czy Nurofen.
• Zakrzepica żył głębokich – jest bardzo rzadka.
• Nawroty – skleroterapia nie powstrzymuje powstawania nowych pajączków naczyniowych ani żył siatkowatych, likwiduje jedyne żyły już istniejące. Szansa na powstanie nowych żylaków w przyszłości wynosi co najmniej 20% w ciągu 5lat, więc zapewne potrzebne będzie ponowne poddanie się skleroterapii. Sposób leczenia żylaków, czyli sesje terapeutyczne powtarzane co parę łatwo jest zrozumieć kiedy porówna się go do powtarzanych wizyt u dentysty, dzięki którym zęby są zdrowe i mamy piękny uśmiech. Takie leczenie zapewnia przez wiele lat wygląd nóg tak dobry jak to tylko możliwe.

Sposób działania skleroterapii polega na wywołaniu łagodnego zapalenia żył co powoduje ich wyschnięcie, dzięki są mniej widoczne i sprawiają mniejszy dyskomfort. Nim osiągniemy ostateczny rezultat musi często minąć kilka miesięcy, noga zaraz po zabiegu wygląda zazwyczaj gorzej niż przed nim, później możemy obserwować pozytywne zmiany w obszarze występowania dawnych żylaków. Reakcja na skleroterapię nie jest taka sama u wszystkich pacjentów. Więc uzasadnione jest leczenie jednego, najczęściej najgorszego obszaru kończyny, aby zobaczyć reakcję organizmu na leczenie. Jeżeli pacjent jest zadowolony z rezultatów, można przejść do leczenia pozostałych żylaków. Ilość zalecanych zabiegów zależy od ilości i wielkości zmienionych żył. Niemniej jednak „przeciętna” noga potrzebuje 3-5 sesji aby wyleczyć żyły siatkowate. Jeżeli obie nogi potrzebują leczenia, wtedy oczywiście potrzebnych jest więcej sesji. Około 20% pacjentów rozwija więcej żylaków przez następne 5lat i pacjenci chętnie zgadzają się na regularne powtarzanie leczenia, aby trzymać żyły pod kontrolą.

Około 90% pacjentów jest bardzo zadowolonych z rezultatu leczenia, 9% jest dość zadowolonych, a pozostała niewielka grupa pacjentów jest rozczarowana leczeniem. Przed podjęciem leczenia pacjent powinien zrozumieć że dzięki skleroterapii nie można całkowicie pozbyć się wszystkich żylaków.

Skleroterapia piankowa

(Ultrasound guided foam sclerotherapy – UGFS)

 

Skleroterapia piankowa to sposób leczenia niewydolnych pni żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej oraz dużych żylaków. Oczywiście żyły nie mogą być zbyt duże, co sprawdza się w czasie wstępnej wizyty w trakcie badania usg. Skuteczność zabiegu zmniejszają przebyte zapalenia żył.

Skleroterapia piankowa jest przeprowadzana jako procedura ambulatoryjna, trwająca około 30-45min. Pod kontrolą ultrasonografu do żyły zakłada się najczęściej kilka wenflonów. Noga pacjenta jest uniesiona, by opróżnić żyłę z krwi. Świeżo przygotowana pianka jest wstrzyknięta do żyły przez venflon. Wprowadzona pianka jest rozprowadzana po żylakach za pomocą głowicy USG, przez masowanie nogi. Bąbelki powietrza znajdujące się we wprowadzonej piance ułatwiają nam rozpoznanie jej na ekranie ultrasonografu, dzięki czemu możemy upewnić się że pianka została rozprowadzona dokładnie tam, gdzief chcemy. Samo wstrzyknięcie nie powoduje żadnego bólu, ale czasami można wyczuć ruchy pianki. Zazwyczaj wstrzykuje się 8-12ml pianki przy każdej sesji. Zdarza się że część pianki przedostanie się do żył głębokich, jednak można to ograniczyć do minimum przy delikatnym naciskaniu na VV w kluczowe miejsca i ruszaniu noga między zastrzykami. Dla około 85% pacjentów potrzebna jest tyko jedna sesja 14% musi przyjąć dwie sesje a pozostali wymagają trzech. Im większe i bardziej rozległe są żylaki tym większe prawdopodobieństwo że potrzebnych będzie więcej sesji.

Powikłania

Jak z każdym zabiegiem, nawet w rękach najlepszego specjalisty, wiąże się wiele niechcianych efektów ubocznych i komplikacji, których pacjent powinien być świadom:

• Siniaki – zazwyczaj występują w znikomej ilości i znikają po kilku tygodniach albo nie pojawiają się wcale.
• Przebarwienia– brązowe smugi powstające w miejscu dawnych żylaków występują u około 20-30% pacjentów, zwłaszcza jeżeli były to żylaki duże i znajdowały się blisko powierzchni skóry. Przebarwienia powinny zaniknąć po kilku miesiącach, u większości pacjentów dzieje się to w granicach 6-12 miesięcy, ale może również pozostać na stałe.
• Podskórne zgrubienia – naturalne jest uczucie grudkowatości pod skórą po zabiegu szczególnie u pacjentów z dużymi żylakami. Opróżnianie żylaków ze skrzepliny wykonuje się zwykle 2-4 tygodni po zabiegu. Zabieg ten najczęściej przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Może to przyspieszyć proces znikania grudek spod skóry. Zgrubienia sporadycznie pozostają na stałe.
• Uczulenia – nadwrażliwość na lek jest mało prawdopodobna.
• Nieumyślne dotętnicze podanie – występuje bardzo rzadko, może być powikłaniem bardzo groźnym. Dlatego tak ważne jest dokładne wybranie miejsca wstrzyknięcia i precyzyjne wykonanie zabiegu.
• Zakrzepowe zapalenie żył – u pacjentów z dużymi żylakami po leczeniu może pojawić się bolesny czerwony guzek – stan zapalny jednej lub kilku z tych żył. Jest to ” zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych ” i może być leczone przez podanie leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen żel i / lub tabletki). W przypadkach szczególnie problematycznych stosuje się nakłucie zgrubienia w znieczuleniu miejscowym i usunięcie skrzepliny. Po takiej leczeniu, zakrzepowe zapalenie żył zazwyczaj ustępuje w ciągu najbliższych kilku dni lub tygodni.
• Zakrzepica żył głębokich – podobnie jak w przypadku operacji, zabieg skleroterapii piankowej wiąże się z niewielkim ryzykiem zakrzepicy żył głębokich. Literatura donosi że ryzyko zakrzepicy żył głębokich wynosi około 0,2% (1 na 500). Chociaż DVT jest bardzo mało prawdopodobne, takie objawy jak obrzęk nogi i ból powinny skłonić do szybkiego skontaktowania się z lekarzem. Jeżeli stwierdzona zostanie DVT,  prawdopodobnie potrzebne będzie leczenie heparyną (zastrzyki) a następnie doustnymi antykoagulantami (acenokumarolem, synkumarem, warfaryną) przez 3-6 miesięcy).
• Zator płucny (PE) – podobnie jak w przypadku operacji, jeśli DVT powstało po skleroterapii piankowej, istnieje potencjalne ryzyko, że kawałek skrzepu może oderwać się i udać się do płuc powodując PE, które mogą być poważne, nawet zagrażające życiu.
• Owrzodzenia (martwica skórna)– występują bardzo rzadko.
• Udar – w literaturze został odnotowany tylko jeden pacjent z udarem (doszedł do pełni zdrowia). Przyczyna nigdy nie została jasno określona, ale u tego pacjenta następnie zdiagnozowano dużą „dziurę w sercu”, która mogła pozwolić pęcherzykom pianki na podróż do mózgu.
• Napad padaczki – kazuistyka.
• Przejściowe splątanie – występuje bardzo rzadko.
• Zawał serca – w literaturze odnotowano jeden przypadek u 70-latka 30 minut po zabiegu.
• Przemijające zaburzenia widzenia – zostało to zgłoszone po skleroterapii piankowej i płynowej, (literatura sugeruje ryzyko wynosi około 1%) prawdopodobne u pacjentów, którzy mają regularne migreny. Przyczyna jest nieznana. Najdłuższe zaburzenie widzenia jakie kiedykolwiek odnotowano wynosiło 2 godziny; stała „ślepota” nigdy nie została zgłoszona.
• Ból głowy – występuje u ponad 4% pacjentów.
• Kaszel, ucisk w piersi i ociężałość, metaliczny smak w ustach, atak paniki – występują bardzo rzadko.